Het doorbreken van patronen en gewoontes in je leven kan een enorm lastige opgave zijn. Sterker nog… Voor de meeste mensen is dit gewoon ontzettend moeilijk. Dus voordat je jezelf veroordeeld door te denken: ‘’Ik kan veranderingen niet volhouden omdat ik te weinig discipline heb/ geen doorzetter ben’’… You’re not alone in this!
Het overlevingsbrein
Waarom is het zo moeilijk om patronen te doorbreken? Omdat mensen nu eenmaal gewoontedieren zijn… We zijn letterlijk dieren die moeten overleven (ook al voelt dat in onze tijd gelukkig meestal niet zo). Ons brein is hier dan ook op geprogrammeerd: we hebben ‘een overlevingsbrein’. Nieuwe dingen kunnen gevaarlijk zijn en leveren angst op en doen we daarom (onbewust) liever niet. Ons brein doet in plaats daarvan liever iets wat bekend (en daarmee veilig) is. Ook al is ‘het oude’ misschien niet de meest wenselijke/ gezonde optie… Bij het doorbreken van niet helpende patronen zit een deel van jou (je brein) jezelf dus letterlijk in de weg.
Know what to expect: realistische verwachtingen
De meeste mensen die aan iets nieuws beginnen willen het liefste dat het meteen lukt en dat het van de een op de andere dag in hun leven veranderd is. Helaas is dat niet hoe het werkt… Uit onderzoek komt dat het gemiddeld zo’n 21 dagen kost om iets nieuws aan te leren en zo’n 66 dagen (!) om van iets een automatisme te maken. Dus even for the record: voordat jouw nieuwe patroon ingesleten is, ben je dus zo’n 2 maanden verder. Please read those numbers again… Leren: 21 dagen, automatisme: 66 dagen. Door je bewust te zijn van deze cijfers (en jezelf hieraan te herinneren als het moeilijk wordt) kun je, je verwachtingen bijstellen. En realistische verwachtingen zijn letterlijk het halve werk bij het behalen van jouw doelen. Iets anders om realistisch over te zijn is het feit dat groei/ verandering nooit in 1 rechte lijn gaat. Tegenslag hoort er helaas ook bij. Soms lukt het gewoon even niet om iets vol te houden of te doen, hoe graag je dat ook wilt. Wat de oorzaak daar ook van is: ‘’It is what it is’’. Laat je dus niet uit het veld slaan door een tegenslag, het hoort erbij! Constateer dat het gebeurt of gebeurd is en stick to your plan again.
Over je plan gesproken…
De andere helft van het werk is een duidelijk plan. Pak pen en papier en doorloop onderstaande stappen om jouw niet helpende patroon te doorbreken en een nieuw patroon te introduceren.
- Ieder plan begint met een zo concreet mogelijk omschreven doel.
Hoe ziet het oude patroon eruit dat je wil doorbreken (waar wil je vanaf)?
Wat is je doel: wat zou je precies willen bereiken?
Omschrijf jouw wens zo gedetailleerd mogelijk; wat, wanneer en hoe precies. Hoe gedetailleerder je dit omschrijft, des te makkelijker is het om er concreet naartoe te werken. - Omschrijf de stappen naar je doel.
Ook al wil je het liefste direct verandering, meestal is dit niet haalbaar. Kijk welke stappen jou naar je doel gaan brengen. Maak ze niet te groot en wil dus niet te snel. Kleine, haalbare doelen naar je einddoel zijn essentieel. Hoe meer stappen je daadwerkelijk kunt zetten, hoe gemotiveerder je blijft.
Maak ook de stappen zo concreet mogelijk. Wanneer doe je wat precies? - FInd partners in crime en stokken achter de deur.
Teamwork makes the dream work, samen staan we sterk enzovoorts. Open deuren en dooddoeners maar dat is wel hoe het werkt. - Ken je iemand met hetzelfde doel als jij?
Vorm een team, maak samen een plan en help en steun elkaar. - Heb je geen medestander?
Praat dan met mensen om je heen over je plannen en vraag of ze voor jou een stok achter de deur willen zijn. En nee, dat is niet zwak maar juist een kracht.
Bedenk je wat voor stok achter de deur jij nodig hebt.
Iemand die regelmatig even bij je checkt hoe het met je plan is?
Iemand die jou herinnert aan bepaalde stappen in jouw plan?
Iemand die je wijst op het zien van jouw oude patroon?
Maak ook je hulpvraag aan de ander zo concreet mogelijk. - Er zijn ook andere vormen van stokken achter deur. Hang reminders in en om je huis, zet reminders in de agenda van je telefoon (met pop-up herinnering), maak een leuke achtergrond op je telefoon die je herinnert aan je plan enzovoorts. Gebruik je creativiteit en make it fun.
- Trial and Error, learn while you grow.
Groeien en veranderen gaat dus met vallen en opstaan en al doende leer je (nog meer dooddoeners… I know, but they’re the truth). Het kan dus zo zijn dat je er tijdens het proces achter komt dat jouw originele plan niet helemaal werkt. Om die reden raad ik altijd aan terugkerende reflectiemomenten in te plannen.
Zeker in het begin van jouw veranderplan is het fijn om met regelmaat je proces te evalueren. Plan i.e.i. wekelijks een reflectiemoment in en schaal dit af als je merkt dat je het minder nodig hebt.
Kijk tijdens dit reflectiemoment naar: Wat gaat goed? Wat kan beter? Moet je plan bijgesteld worden? Heb je meer/minder steun nodig? Etcetera.
Schaaf indien nodig je plan wat bij, schakel extra hulptroepen in enzovoorts. - Welke eerste stap ga je vandaag al zetten richting jouw doel?
Van uitstel komt afstel en dat overlevingsbrein gooit maar al te graag roet in het eten. Stop dus met uitstellen, begin vandaag met de verandering!
Vier je succes, You’re doing great!
Weer even terugkomend op ons brein… Omdat je brein dus ‘een overlevingsbrein’ is, is het geneigd vooral te zien wat er fout gaat. Fouten maken kan gevaar opleveren en je hersenen willen je daarvoor behoeden. Focussen op wat er niet goed gaat is dus heel normaal maar helpt helaas niet om je doelen te bereiken. Sterker nog… Het kan ervoor zorgen dat de moed je in de schoenen zakt en je stopt met je plan.
Proberen dus niet te focussen op de tegenslagen maar de overwinningen. Vier zowel de kleine als de grote successen want dit helpt jou om jouw doel realiteit te maken. Hoe ga jij dit vieren? Hang leuke, fijne beloningen aan je behaalde doelen en neem deze van tevoren ook op in je plan (dan kun je er lekker naartoe leven).
Good luck, you can do it!
Veel liefs, Vicky